Co to jest CRP?
CRP czyli białko C-reaktywne jest białkiem ostrego zapalenia, które zwiększa się nawet 1000 razy w miejscach infekcji i zapalenia. CRP jest syntetyzowane w hepatocytach wątroby, ale także przez komórki mięśni gładkich, makrofagi, komórki śródbłonka, limfocyty i adipocyty. CRP odgrywa istotną rolę w procesach zapalnych w odpowiedzi gospodarza na infekcje. Białko C-reaktywne wykazuje podwyższoną ekspresję, kiedy pojawiają się stany zapalne takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, niektóre choroby sercowo-naczyniowe i infekcje. CRP jest klasyfikowany jako główny marker stanu zapalnego, ale również jest głównym pośrednikiem w dalszej odpowiedzi ostrej fazy po zdarzeniu zapalnym. CRP odkłada się w miejscach zapalenia i uszkodzenia tkanek. Cząsteczka CRP składa się z identycznych nieglikozylowanych podjednostek polipeptydowych, z których każda zawiera 206 reszt aminokwasowych. CRP może się przyczyniać do obrony gospodarza przed infekcją.
CRP – Kiedy należy wykonać badanie?
CRP jest prekursorem w poszukiwaniu marketów zapalnych. Badanie CRP wykonuje się w przypadku, gdy dochodzi do wzrostu ryzyka infekcji np. po zabiegach chirurgicznych lub gdy pojawiają się niepokojące objawy. Badanie CRP jest zalecane, gdy potrzebna jest ocena stanu chorobowego np. zapalenie stawów. Oprócz tego badanie CRP wykorzystywane jest, także przy monitorowaniu stanów zapalnych, przeszczepach narządów, przy oparzeniach. Stanowi marker przy podejrzeniu zapalenia wyrostka robaczkowego, zapaleniu pęcherzyka żółciowego, zapaleniu trzustki i opon mózgowo-rdzeniowych.
CRP – normy
Poziom CRP rośnie w organizmie, kiedy pojawia się infekcja bakteryjna, choroba nowotworowa, doszło do zawału serca, urazu czy stanu zapalnego. Istnieje wiele czynników, które mogą wpływać na poziom CRP: w tym wiek, płeć, palenie tytoniu, waga, poziom lipidów i ciśnienie krwi. Średni poziom CRP w surowicy nie powinien przekraczać 5 mg/l. Jeżeli wartość białka C-reaktywnego przekroczy 10 mg/l wówczas można stwierdzić, że w organizmie rozpoczął się stan zapalny i należy udać się na konsultację lekarską. CRP jako białko ostrej fazy odbiega o co najmniej 25% od normalnego poziomu podczas zaburzeń zapalnych. Najwyższe stężenia CRP znajdują się w surowicy, a niektóre infekcje bakteryjne zwiększają poziom CRP nawet 1000-krotnie.
Test na CRP
Zazwyczaj badanie CRP wykonuje się w laboratorium diagnostycznym, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby wykonać je samemu w domu. Domowy test na CRP służy do półilościowego oznaczania stężenia białka C-reaktywnego w próbce krwi. Dodatni wynik testu oznacza, że białko C-reaktywne występuje w stężeniu wyższym niż 10 mg/l. Należy wówczas skonsultować wynik z lekarzem w celu podjęcia dalszych działań i aby zapobiegać rozwojowi infekcji. Domowy test na CRP należy wykonać w przypadku wystąpienia objawów, które mogą wskazywać na infekcję: stan podgorączkowy, ból głowy, ogólne osłabienie. Test można wykonywać o dowolnej porze dnia, a wynik uzyskujemy w ciągu 7 minut.
Podwyższone CRP
Podwyższony poziom CRP występuje u osób z zapaleniem wyrostka robaczkowego, zapaleniem pęcherzyka żółciowego, zapaleniem trzustki i opon mózgowo-rdzeniowych. U osób z podejrzeniem zapalania wyrostka robaczkowego, ostre zapalenie można wykluczyć przy stężeniu CRP poniżej 25mg/l we krwi pobranej 12 godzin po pojawieniu się objawów. Gdy objawy kliniczne zapalenia pęcherzyka żółciowego występują jednocześnie z poziomem CRP przekraczającym 30 mg/l, można uzyskać wówczas dokładną diagnozę. CRP stanowi najbardziej czuły marker. Podwyższone CRP występuje, także w bakteryjnym zapaleniu opon mózgowych. Wiadomo, także, że poziom białka C-reaktywnego wzrasta w odpowiedzi na uraz, infekcję czy stan zapalny.
CRP a choroby sercowo – naczyniowe
Od niedawna pojawiają się stwierdzenia, że białko CRP stosuje się do oceny ryzyka chorób a dokładniej pewnych zdarzeń sercowo – naczyniowych takich jak zwał mięśnia sercowego, udar niedokrwienny czy nagła śmierć serca. Istnieje bowiem związek pomiędzy ryzykiem chorób wieńcowych, a poziomem CRP we krwi chorego. Białko C-reaktywne jest podwyższone przy zaburzeniach sercowo – naczyniowych i jest mediatorem miażdżycy. CRP prawdopodobnie wiąże się z uszkodzonymi błonami komórkowymi i przyczynia do odpowiedzi zapalnej, a cząsteczki CRP wiążą się z końcowym kompleksem dopełniacza zmian miażdżycowych. CRP lokalizowane jest w tkance serca objętej zwałem. CRP jest zlokalizowane bezpośrednio w blaszkach miażdżycowych. Istnieje korealacja między lokalizacją CRP w naciekach neutrofili, zwłaszcza w zmianach zapalenia naczyń i alergicznego zapalenia mózgu i rdzenia. Stan zapalny jest uważany jako czynnik przyczyniający się do patofizjologii choroby wieńcowej (CHD). Białko ostrej fazy syntetyzowane przez hepatocyty w odpowiedzi na prozapalne cytokininy. CRP jest zarówno markerem, jak i mediatorem miażdżycy i CHD.
HS-CRP – badanie o wysokiej czułości CRP
HS-CRP to inaczej High-Sensitivity CRP, badanie o wysokiej czułości CRP, które wykrywa zmiany poziomu białka C-reaktywnego w zakresie od 0,5 do 10 mg/l. W standardowych badaniach białko C-reaktywne jest wykrywane od wartości 10 mg/l, więc jeżeli chcemy zmierzyć wartość CRP bardzo precyzyjnie należy wykonać test HS-CRP. Badanie HS-CRP o wysokiej czułości stosuje się przy diagnostyce nowotworów, stanów zapalnych, chorób serca. Służy przede wszystkim do oceny ryzyka zachorowania i pokazuje dalsze perspektywy leczenia. Poziom CRP należy wówczas zmierzyć dwa razy w ostępie dwóch tygodni. Jakikolwiek inny stan zapalny może fałszować wyniki, wówczas wato wykonać profil lipidowy.
Bibliografia:
- Marnell, C. Mold, T. W. Du Clos; C-reactive protein: Ligands, receptors and role in inflammation; Clinical Immunology, 2005
- M. Ridker, MD, MPH, D. A. Morrow; C-reactive protein, inflammation and coronary risk; Cardiology clinics, 2003
- K. Shrivastava, H. V. Singh, A. Raizada, S. K. Singh; C-reactive protein, inflammation aand coronary heart disease; The Eguptian Heart Hournal, 2014
- R. Sproston, J. J. Ashworth; Role of C-Reactive Protein at Sites of Inflammation and Infection; Front. Immunol, 2018
Komentarze do wpisu (0)
